كردي كرمانجي

KURDÎ / FARSÎ
kurikê bi dayika xwe ra gotê lêbinêre tu him nimêjê dixwinî û him rojiya digrî , lê xwedê qe tiştekî nade te , lê ez ku ne nimêj dixwinim û ne rojiya digrim .... her çi dixwazim dide min .... tifalî kurik nizanbû dayika ya ji xwedê tenê tiştek dixwast !!! ew jî ev bû ku zaroka ya her çi dixwaze bidê

پسر به مادرش گفت ببين تو هم نماز ميخوني هم روزه ميگيري ولي خدا هيچي بهت نميده, ولي مني كه نه نماز ميخونم نه روزه ميگيرم هر چي ازش خاستم رو بهم داده...
طفلك پسر نميدانست مادر از خدا فقط يك چيز ميخواهد انهم اينكه هرچه پسرش ميخواهد به او بدهد.......

werger ji farsî bi kurmancî : zinar makûyî

spas-sipas, spî-sipî, şkestin-şikestin, stendin-sitendin û hwd

Mamosta dem baş. Di nivîsên kurdî de carina rastî nakokîyan têm mînak: braştin, şkestin, spas, ,frotin, kulîlk, spi û spehî hwd. Û hinek gotinên bîyanî wek klasîk, plan, trên

Mamosta, lê mixabin ev gotin bi du awayan tên nivîsandin, wek braştin dikin biraştin, spas dibe sipas, şkestin dibe şikestin, kulîlk dibe kulîlik, spî dibe sipî û plan dibe pilan, her wiha jî dibe pîlan

Mamosta kîjan ji wan rast e û çima?  

وقت بخير استاد (باران رزگار) ، در نوشتن كردي بعضي وقتها اختلاف درست نوشتن وجود دارد مثال:

braştin, spas,  şkestin, braştin ,frotin, kulîlk, spi û spehî hwd. Û hinek gotinên bîyanî wek klasîk, plan

استاد متاسفانه اين كلمه ها به دو روش نوشته مي شوند مثل :

braştin dikin biraştin, spas dibe sipas, şkestin dibe şikestin, kulîlk dibe kulîlik, spî dibe sipî û plan dibe pilan, her wiha jî dibe pîlan

استاد كدام يكي صحيح و چرا؟ 

Baran Rizgar: 

Bi dîtina min û li gora çavdêrîya min, di Kurdî Kurmancî de peyv bi du yan sê dengdaran (consonant) dest pê nakin. Meyl ew e ku di destpêka peyvê de dengê ‘i’ bi lêv bikin, têxin navberê. Ev yek di kîtekirinê de zelaltir xuya dibe. Meriv dema ku wan peyvan kîte bi kîte bi lêv dike, meriv dengê ‘i’ bi derb bi lêv dike

از ديد من و بخاطر بررسي من ، در كردي كرمانجي كلمه با دو يا سه صدادار (consonant)شروع نمي شود . گرايش به اينه كه در اول كلمه صداي ‘i’ تلفظ بشه ، در ميان كلمه قرار بگيره . اين يكي در بخش كردن به وضوح ديده مي شود . وقتي آدم اين كلمه ها را بخش به بخش تلفظ مي كند ، آدم صداي ‘i’ را به شدت تلفظ مي كند .

Di Îngilîzî, Almanî û hwd zimanê bîyanî de, ‘i’ naxin navberê, ji ber ku alfabeyên wan wek a me bi awayê fonetîk (yek tîp - yek deng) cîh nadin tîpeke ku tenê ji bo dengê ‘i’ tê bikaranîn. Yê me ji ber ku tîp heye û deng jî di destpêka peyvê de tê derxistin, çêtir e ku em tîpa ‘i’ têxin navberê

 در انگليسي ، آلماني و غيره ... در زبانهاي خارجي ‘i’ را ميان كلمه قرار نمي دهند ، به خاطر اينكه در الفباي آنها مثل ما آواي فنوتيك (يك حرف – يك صدا ) جايي به يك حرف نميدهند كه تنها بخاطر صداي ‘i’ استفاده بشود . واسه ما كه حرف هست و صدا هم هست و در شروع كلمه ظاهر ميشه بهتره كه اين حرف ‘i’ در وسط كلمه قرار بگيرد .

sitendin - bis’tîne (ji şûna ‘bisitîne’)

, (şikestin  – biş’kê (ji şûna bişikê

sipî (si-pî) – berfes’pî (ji dewsa berfesipî

‘Sipas’ bi dîtina min ‘i’ distîne. Di kîtekirinê de zelal dibe (si-pas), heke meriv hewl bide ku wek yek kîte (spas) bixwîne, divê meriv peyvê bilezîne, wek ku xwe çeng bike, hewldanekê pêk bîne

كلمه سپاس از ديد من ‘i’  ميگيرد ، و همچنين موقع بخش كردن هم به وضوح قابل مشاهده هست (si-pas) ، اگرآدم سعي كنه يك سيلابي (spas) بخش كنه وبخونه بايد آدم كلمه را بجونبونه مثل اينكه با خودت بجنگي! و تلاش كني

:Jêder

 PIRS U MIJAREN ZIMANE KURDI – Baran Rizgar‎

Werger ji kurdî: zinar makuyî

كردي كرمانجي را درست بنويسيم .(نكته هاي دستور زباني كرمانجي)

توجه : جملات با هدف آموزشي كلمه به كلمه ترجمه شده اند.

1.حرف î قبل از حرف y به حرف i تبديل مي شود. مثال :

Zimanê min Kurdiya(Kurdîya) Kurmancî ye.

زبان من كردي كرمانجي است.

2.قبل از حرف h (به جز كلمه cîhan) حروف î و o نمي آيند. î به i و حرف o نيز به u تبديل مي شوند. مثال :

Ev cîh(cih) û warê me ye. Kerema xwe, gohdarî(guhdarî) bikin!
اين جا و مكان ما است. لطفا،گوش كنيد.

3.بعد از حرف w حروف u و û نمي آيند و هر دو به i تبديل مي شوند.

Wusan(wisan) e. Ev xwesûya(xwesiya) min e.

اين طور/آن طور است. اين مادرزن من است.

4.اگر فعل مركب نقش اسم داشته باشد يا در جمله مجهول و سببي باشد به صورت پيوسته نوشته مي شود اما اگر صرف شود جدا مي گردد. مثال :

Hîn kirina(hînkirina) Kurmancî xweş e.ياددادن كرمانجي زيباست

Jînda Kurmancî hîn dike(hîndike).›

ژيندا(نام دختر به معناي ميوه زندگي) كرمانجي ياد مي دهد.

Xwendekar hatin agahdar kirin(hatin agahdarkirin).

دانشجويان مطلع شدند.

Ez ê pirtûka xwe bidim çap kirin(çapkirin).

من كتاب خود را خواهم داد چاپ كنند.

5.نشانه جنس كلمه(ê/yê ) براي مذكر و (a/ya) مونث هميشه به كلمه مي چسبد اما به عنوان ضمير ملكي جدا نوشته مي شود.

Ev, pirtûka min e. اين كتاب من است

Ev pirtûk, a min e.اين كتاب مال من است

jêder:www.dibistan.blogfa.com

الفباي كوردي (كرمانجي) از ۳۱ حرف تشكيل شده كه ۲۶ حرف آن دقيقا الفباي لاتين هست بعلاوه ۵ حرف جديد افزوده شده كه تلفظ بعضي از حروف. الفباي لاتين براي كردي تغيير كرده است اين حروف شامل (y , q, w, e, u, i, j, x, c, )

۵ حرف جديد عبارتند از ( ê, ç, î, û, ş ) 

زبان كرمانجي داراي ۸ حرف صدا دار است كه عبارتند از( A, E, Ê, I, Î, O, U, Û )

حرف صدا دار： 

حروفي هستند براي اداي ان فك از يكديگر باز و هر حرف به تنهايي از فك بيرون مي ايدو يك صدا را درست ميكند 

 حروف نيم صدا يا حروف سليس كردن كلمه ：

زبان كردي داراي دو حرف نيمه صدا است كه عبارتند از ( w, y ) اين دو حرف در زبان كردي حالتي مابين حروف صدادار و صامت را دارند اين حروف در واقع آن رلي را در كلمه بازي ميكنند كه به اصطلاح كلمه را ميپزد يا كلمه را خوش تلفظ يا خوش بيان مي كند 

 بقيه آمورزش را در ادامه مطلب دنبال كنيد ......

الفباي كوردي (كرمانجي) از ۳۱ حرف تشكيل شده كه ۲۶ حرف آن دقيقا الفباي لاتين هست بعلاوه ۵ حرف جديد افزوده شده كه تلفظ بعضي از حروف. الفباي لاتين براي كردي تغيير كرده است اين حروف شامل (y , q, w, e, u, i, j, x, c, )

۵ حرف جديد عبارتند از ( ê, ç, î, û, ş ) 

زبان كرمانجي داراي ۸ حرف صدا دار است كه عبارتند از( A, E, Ê, I, Î, O, U, Û )

حرف صدا دار： 

حروفي هستند براي اداي ان فك از يكديگر باز و هر حرف به تنهايي از فك بيرون مي ايدو يك صدا را درست ميكند 

 حروف نيم صدا يا حروف سليس كردن كلمه ：

زبان كردي داراي دو حرف نيمه صدا است كه عبارتند از ( w, y ) اين دو حرف در زبان كردي حالتي مابين حروف صدادار و صامت را دارند اين حروف در واقع آن رلي را در كلمه بازي ميكنند كه به اصطلاح كلمه را ميپزد يا كلمه را خوش تلفظ يا خوش بيان مي كند 

حروف هم صدا ： 

اين حروف از اتحاد دو حرف بي صدا يا صامت به همراه يك حرف صدا دار درست مي شوند كه عبارتند از ( xw, kw, gw) در واقع اتحاد اين دو حرف يك صداي جديد ميسازند مانند ( خو =خواهر ) در زبان فارسي 

حروف دو صدايي ： 

اين حروف عبارتند از ( p, k, t, ç) كه اين حروف ميتوانند داراي دو صدا يا آوا باشند همچنين دو حرف ( R, L ) نيز گاهي اوقات بصورت مشدد نيز بكار برده ميشوند 

اين دو صدا كه صداي نرم و صداي خشك ناميده ميشوند با حركت لبها در هنگام تلفظ حرف قابل تشخيص است 

حرف خشك ： مانند تلفظ حرف اول واژه چيا = كوه در زبان كردي, يا تلفظ حرف اول واژه پلنگ در زبان كردي., يا تلفظ حرف اول واژه تو در زبان كردي, يا تلفظ حرف اول واژه كا = كاه در زبان كردي 

حرف نرم ： تلفظ حروف اول واژه هاي ( كر = الاغ / چار = چهار / پور = مو / تشي = دوك نخ ريسي )

حروف بي صدا ： باقي مانده حروف از الفباي كردي حروف بي صدا هستند يعني براي تشكيل صدا نياز به حروف صدا دار يا نيم صدا دارند 

حال بپردازيم به يادگيري حروف در الفباي كردي 

A, a 

تلفظ اين حرف معادل ( آ يا ع در واژه عابد در زبان فارسي ) است 

مثال ： آو = آب = Av / آش = آسياب =Aş / آرد= Ard

B, b 

تلفظ اين حرف معادل ( ب ) در زبان فارسي است 

مثال： بار= Bar / باو = بابا يا پدر = Bav

C, c 

تلفظ اين حرف معادل ( ج) در زبان فارسي است

مثال ： جار = مرتبه ،دفعه = Car / جان = Can

Ç, ç 

 اين حرف به الفباي لاتين افزوده شده و تلفظ دو حرف نرم و خشك را ادا ميكند 

تلفظ حرف نرم معادل ( چ. ) در زبان فارسي است 

مثال ： چاي = Çay / چار = چهار = çar 

تلفظ حرف خشك در زبان فارسي وجود ندارد صدايي مابين دو حرف ( چ, ج) در فارسي ايجاد ميشود 

مثال ： چاو = چشم=Çav / چييا = كوه, كوهستان =çiy

D, d 

تلفظ اين حرف معادل ( د ) در زبان فارسي است 

مثال： دار = درخت = Dar / ديك = خروس =Dîk

E , e 

تلفظ اين حرف معادل ( أ, فتحه) در زبان فارسي است

مثال ： از = من =Ez / أم = ما = Em 

Ê , ê 

تلفظ اين حرف در زبان فارسي وجود ندارد نوعي ( إ, كسره حالت كشيده ) است 

مثال ： ري= راه = Rê / إوار = غروب = Êvar 

F , f 

تلفظ اين حرف معادل ( ف ) درزبان فارسي است 

مثال ： فرفري = Firfirî / فك = فك يا دهان = Fek 

G , g 

تلفظ اين حرف معادل ( گ ) است 

مثال ： گا = گاو = Ga/ گل = Gul 

H , h 

تلفظ اين حرف معادل ( ح, ه در زبان فارسي است)

 مثال ： هيو = ماه = Hîv / هسپ = اسب = hesp

I , i 

تلفظ اين حرف معادل (اي كوتاه - يك چهارم كسره ) در زبان فارسي است 

مثال ： دل= Dil / بور = تبر= Bivir 

Î , î 

تلفظ اين حرف معادل ( اي كشيده) در زبان فارسي است 

مثال ： ايران = îran / ايسال = امسال = Îsal 

J, j 

تلفظ اين حرف معادل ( ژ در زبان فارسي است )

مثال ： ژن = زن= jin / ژور = بالا = jor 

K , k 

اين حرف نيز داراي دو تلفظ نرم و خشك است 

تلفظ خشك ： در زبان فارسي وجود ندارد صدايي مابين حروف ( ك, گ ) ايجاد ميشود 

مثال ： كاني = چشمه = kanî / كرمانج = kurmanc

تلفظ نرم ： معادل ( ك ) در زبان فارسي است 

مثال ： كسك = سبز رنگ = kesk / كارد = چاقو = kard 

L , l 

تلفظ اين حرف معادل ( ل ) در زبان فارسي است 

مثال ؛ لال = Lal / لاله = Lale 

M , m 

تلفظ اين حرف معادل ( م ) در زبان فارسي است 

مثال ؛ مال = منزل, خانه = Mal / مار = mar 

N, n 

تلفظ اين حرف معادل ( ن )در زبان فارسي است 

مثال ： نار =انار = Nar / نامه = Name 

O,, o 

تلفظ اين حرف معادل ( ضمه) كمي كشيده تر است مانند تلفظ اردك يا استان در فارسي 

مثال: ارته = داخل, ميان, اندرون = orte / اجاق = ocax 

P , pf

 اين حرف داراداي دو تلفظ صداي نرم و خشك است 

تلفظ خشك در زابن فارسي وجود ندارد صدايي مابين دو حرف ( پ, ب ) ايجاد ميشود 

مثال ： پلنگ = piling / پوز = دماغ = poz 

تلفظ نرم معادل ( پ ) در زبان فارسي است 

مثال ： پاييز = payîz / پسمام = پسر عمو = pismam / پسخالتي = پسر خاله = PISXALTê / پسمت = پسرعمهpismet 

Q , q

تلفظ اين حرف معادل ( ق, غ ) در زبان فارسي است 

مثال ： غاز = Qaz / قند = Qend 

R , r 

تلفظ اين حرف معادل ( ر) در زبان فارسي است 

مثال ： ري = راه = Rê / ريوي = رهگذر ،عابر= Rêwî 

حالت مشدد اين حرف مثال

رش= سياه =$Re / رق و روت = بي اب و علف, لخت = Req û rût 

S, s 

تلفظ اين حرف معادل ( س, ص, ث ) در زبان فارسي است 

مثال ： سول = Sol / سور = سرخ = sor 

Ş ،ş 

تلفظ اين حرف معادل ( ش ) در زبان فارسي است 

مثال ： شش = şeş / شر = جنگ = Şer

T, t 

اين حرف داراي دو صداي خشك و نرم است

تلفظ خشك در زبان فارسي وجود ندارد صدايي مابين حروف ( ت, د ) دارد 

مثال ： ترش TIRŞ/ تير = غليظ = Tîr 

تلفظ صداي نرم معادل ( ت, ط ) در زبان فارسي است 

مثال ： تير = سير=têr / تشي = دوك نخ ريسي =teşî 

U , u 

تلفظ اين حرف معادل (, ضمه ) در زبان فارسي است

مثال ： گر = گرگ = GUR / تو = tu 

Û , û 

تلفظ اين حرف معادل ( او ) در زبان. فارسي است 

مثال ： رو = صورت = Rû / دو = دنبال = dû 

 V , v 

تلفظ اين حرف معادل ( و ) در زبان فارسي است 

مثال ： وشارتن =مخفي كردن = ve$artin / وكرن = بازكردن = vekirin 

W , w 

تلفظ اين حرف در زبان فارسي وجود ندارد صدايي مابين ( و, ضمه ) ايجاد ميشود 

مثل ： وان = انها = Wan / ولات = سرزمين = welat 

X, x 

اين حرف نيز داراي دو صدا است 

صداي اول معادل ( خ ) در زبان فارسي است 

مثال ： خاني = خانه = xanî / خزان = بچه, همسر = xizan 

صداي دوم معادل ( غ ) در زبان عربي است 

مثال ： باغ = bax / غم xem 

Y , y 

تلفظ اين حرف معادل (ي ) در زبان فارس است 

مثال ： يازده = Yazde / يك = yêk 

Z, z 

تلفظ اين حرف معادل ( ز, ض, ذ, ظ) در زبان فارسي است 

زر= زرد = zer / زيو = نقره = ZÎV /, زر=طلا  

çavkanî : ?

sererast kirin : zinar