دوشنبه ۲۰ شهریور ۹۶ | ۱۸:۱۱ ۱۴ بازديد
در خراسان
شهرهاي قوچان، شيروان، اسفراين، بجنورد، كلات، لايين، باجگيران، آشخانه،
چناران، فاروج، سملقان، درگز و درونگر، رادكان، و تقريبأ حدود ۱۵% مردم
ساكن مشهد به لهجهء كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در استان اروميه شهرهاي خلخال، اروميه، سلماس، خوي، ماكو، سيه‌چشمه، صوماي‌برادوست، چالدران، و بازرگان به لهجهء كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در استان مازندران: بخش راغمرز در اطراف ساري، منطقه گلباد- محله در اطراف گلوگاه، اطراف كردكوي، كلاردشت، نور، اطراف علي‌آباد كتول.
در استان گيلان: شهرهاي رودبار، ديلمان، منجيل، لوشان، رحمت‌آباد، سياهكل، حومه شهر ماسال.
در استان قزوين: بخش قاقزان در اطراف قزوين، الموت، ميانكوه، طارم.
در كشور تركيه تقريبأ حدود ۹۵% كوردهاي آن به لهجهء كرمانجي صحبت مي‌كنند. كلية استانهاي جنوب شرقي تركيه كه از جمله شهرهاي آن شامل: دياربكر، آدي‌يامان، مرعش، ملتيا (مه‌له‌تيا)، اورفا )روها)، قرس (قه‌رس)، آگري، ارزروم، مووش، بتليس، سيرت، سنجر، هكاري، شرناخ، جزيره بوهتان، قونيا، انتاپ (ئه‌نتاپ)، وان، باتمان، ارزنجان، سيواس، مردين، قيسري، الازق(ئه‌لازق) و همچنين رقم بسيار بالايي از كوردهاي ساكن شهر استانبول به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كشور سوريه شهرهاي قاميشلو، حسكه (حه‌سه‌كه)، حلب (حه‌له‌ب)، كوباني، افرين (ئه‌فرين)، جزيره، دريك(ده‌ريك)، ترپا سپي، آمودا و همچنين كوردهاي ساكن شهر دمشق به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كشور لبنان كوردهاي شهر بيروت و حومه به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كردستان عراق شهرهاي موصل، آكره، شيخان، دوهوك، زاخو، آمديا، شنگار و قسمت غربي استان اربيل به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كشور آذربايجان شهرهاي كل‌باژار (كه‌ل باژار – Kelbajar)، شوشه (Shusha) ، زنگلي (Zengilan)، لاچين (Lachin)، قبادلي (Kubatli) و خانليق (Khanliq) كه در امتداد نوار غربي كشور مي‌باشند (كردستان سرخ قبلي)، به لهجهء كرمانجي تكلم مي‌كنند. كوردهاي اين ديار در سال ۱۹۳۷ با خشونت استالين مواجه شدند، تعدادي از آنان قتل‌عام (كه اصطلاحأ ژنوسايد سفيد كوردها ناميده شده است، (Kurds’ white genocide و تعدادي نيز به منطقهء سيبري تبعيد شدند.
در كشور تركمنستان شهر فيروزه و همچنين مناطق جنوبي شهر عشق‌آباد و تعداد زيادي از ساكنين خود شهر عشق‌آباد به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند. همچنين كوردهاي ساكن مناطق جوك‌تپه (Ciok-Tepe )، كاخكا (Kakhka)، قره قلعه (Kara-Kala) و تجن (Tejen) نيز با لهجة كورمانجي صحبت مي‌كنند.
در كشور قزاقستان نيز مناطق غربي شهر آلماتي (Almaty) ، شهر زامبول [Jamboul (zambyl] و شهر شيمكنت [Tchimkent] [symkent] به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند. اين كوردها در سال ۱۹۳۷ ميلادي مورد غضب و خشونت استبدادي نظام سوسياليستي استالين قرار گرفته و از آذربايجان و ارمنستان، و گرجستان (در زمان جنگ جهاني دوم) به قزاقستان فرستاده شدند. در قسمت جنوبي شهر زامبول يعني در آنطرف مرز در داخل خاك قرقيزستان كوردهاي شهر اوچه (Oche ) نيز به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كشور روسيه ( منطقة سيبري) ساكنين شهر نووسيبيسكي و حومه به لهجة كورمانجي صحبت مي‌كنند.
در استان اروميه شهرهاي خلخال، اروميه، سلماس، خوي، ماكو، سيه‌چشمه، صوماي‌برادوست، چالدران، و بازرگان به لهجهء كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در استان مازندران: بخش راغمرز در اطراف ساري، منطقه گلباد- محله در اطراف گلوگاه، اطراف كردكوي، كلاردشت، نور، اطراف علي‌آباد كتول.
در استان گيلان: شهرهاي رودبار، ديلمان، منجيل، لوشان، رحمت‌آباد، سياهكل، حومه شهر ماسال.
در استان قزوين: بخش قاقزان در اطراف قزوين، الموت، ميانكوه، طارم.
در كشور تركيه تقريبأ حدود ۹۵% كوردهاي آن به لهجهء كرمانجي صحبت مي‌كنند. كلية استانهاي جنوب شرقي تركيه كه از جمله شهرهاي آن شامل: دياربكر، آدي‌يامان، مرعش، ملتيا (مه‌له‌تيا)، اورفا )روها)، قرس (قه‌رس)، آگري، ارزروم، مووش، بتليس، سيرت، سنجر، هكاري، شرناخ، جزيره بوهتان، قونيا، انتاپ (ئه‌نتاپ)، وان، باتمان، ارزنجان، سيواس، مردين، قيسري، الازق(ئه‌لازق) و همچنين رقم بسيار بالايي از كوردهاي ساكن شهر استانبول به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كشور سوريه شهرهاي قاميشلو، حسكه (حه‌سه‌كه)، حلب (حه‌له‌ب)، كوباني، افرين (ئه‌فرين)، جزيره، دريك(ده‌ريك)، ترپا سپي، آمودا و همچنين كوردهاي ساكن شهر دمشق به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كشور لبنان كوردهاي شهر بيروت و حومه به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كردستان عراق شهرهاي موصل، آكره، شيخان، دوهوك، زاخو، آمديا، شنگار و قسمت غربي استان اربيل به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كشور آذربايجان شهرهاي كل‌باژار (كه‌ل باژار – Kelbajar)، شوشه (Shusha) ، زنگلي (Zengilan)، لاچين (Lachin)، قبادلي (Kubatli) و خانليق (Khanliq) كه در امتداد نوار غربي كشور مي‌باشند (كردستان سرخ قبلي)، به لهجهء كرمانجي تكلم مي‌كنند. كوردهاي اين ديار در سال ۱۹۳۷ با خشونت استالين مواجه شدند، تعدادي از آنان قتل‌عام (كه اصطلاحأ ژنوسايد سفيد كوردها ناميده شده است، (Kurds’ white genocide و تعدادي نيز به منطقهء سيبري تبعيد شدند.
در كشور تركمنستان شهر فيروزه و همچنين مناطق جنوبي شهر عشق‌آباد و تعداد زيادي از ساكنين خود شهر عشق‌آباد به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند. همچنين كوردهاي ساكن مناطق جوك‌تپه (Ciok-Tepe )، كاخكا (Kakhka)، قره قلعه (Kara-Kala) و تجن (Tejen) نيز با لهجة كورمانجي صحبت مي‌كنند.
در كشور قزاقستان نيز مناطق غربي شهر آلماتي (Almaty) ، شهر زامبول [Jamboul (zambyl] و شهر شيمكنت [Tchimkent] [symkent] به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند. اين كوردها در سال ۱۹۳۷ ميلادي مورد غضب و خشونت استبدادي نظام سوسياليستي استالين قرار گرفته و از آذربايجان و ارمنستان، و گرجستان (در زمان جنگ جهاني دوم) به قزاقستان فرستاده شدند. در قسمت جنوبي شهر زامبول يعني در آنطرف مرز در داخل خاك قرقيزستان كوردهاي شهر اوچه (Oche ) نيز به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند.
در كشور روسيه ( منطقة سيبري) ساكنين شهر نووسيبيسكي و حومه به لهجة كورمانجي صحبت مي‌كنند.
در كشور ارمنستان
حدود يك- سوم كوردهاي اين كشور ساكن ايروان(Erivan)، و بقيه در مناطق
آلاگوز (Alaguez)، آرارات(Ararat)، ماسيس(Masis ) و تاليين(Talinn) ساكن
هستند كه به لهجة كورمانجي تكلم مي‌كنند. اين كوردها در سال ۱۹۲۰ از
كردستان تركيه به اين ديار كوچ اجباري داده شدند.
اطلاعيه